สภาพทั่วไป
1. ข้อมูลพื้นฐานของตำบลนาฮี
เดิมตำบลนาฮี เป็นส่วนหนึ่งของตำบลวาใหญ่ ต่อมาประกาศแยกเป็นตำบลนาฮี เมื่อ ปี พ.ศ.2522 ปัจจุบันตำบลนาฮีมี 9 หมู่บ้าน คือ หมู่ที่ 1 บ้านนาฮี หมู่ที่ 2 บ้านนากะทาด หมู่ที่ 3 บ้านสงเปือย หมู่ที่ 4 บ้านโนนสวรรค์หมู่ที่ 5 บ้านบะมะเกลือ หมู่ที่ 6 บ้านโนนสมบูรณ์ หมู่ที่ 7 บ้านทุ่งพัฒนา หมู่ที่ 8 บ้านนาฮี หมู่ที่ 9 บ้านนากะทาด ได้รับการยกฐานะจากสภาตำบลเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540 และได้รับการเปลี่ยนแปลงปรับขนาดขององค์การบริหารส่วนตำบลจากองค์การบริหารส่วนตำบลขนาดเล็กเป็นขนาดกลาง ตาม มติ ก.อบต.จังหวัดสกลนคร ในการประชุมครั้งที่ 7/2551 เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2551
1.1 ที่ตั้งและอาณาเขต
ตำบลนาฮีตั้งอยู่เลขที่ 124 หมู่ที่ 1 ตำบลนาฮี อำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร เป็นหนึ่งใน 8 ตำบลของอำเภออากาศอำนวย อยู่ทางทิศเหนือของอำเภอ มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 36 ตารางกิโลเมตร หรือ จำนวน 22,500 ไร่ ร้อยละ 6.2 ของพื้นที่ทั้งอำเภอ ระยะทางห่างจากอำเภอประมาณ 18 กิโลเมตร มีอาณาเขตดังนี้
ทิศเหนือ จดตำบลท่าก้อน อำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร
ทิศใต้ จดตำบลวาใหญ่ อำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร
ทิศตะวันออก จดตำบลโพนงาม อำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร
ทิศตะวันตก จดตำบลนาซอ อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร
1.2 จำนวนครัวเรือนและประชากร

ข้อมูล ณ สิงหาคม 2555 สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง

1.3 การตั้งถิ่นฐาน
- บ้านนาฮี หมู่ที่ 1เดิมชาวบ้านอพยพมาจากบ้านโพนพิมาย อำเภอกุสุมาลย์เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2350 ตอนแรกย้ายมาตั้งถิ่นฐานอยู่ใกล้ห้วยเชียงเพ็ง แต่มีปัญหากับทางเจ้าหน้าที่ว่าให้ความร่วมมือกับผู้ก่อการร้าย จึงย้ายมาอยู่บ้านนาฮีในปัจจุบัน
-บ้านนากะทาด หมู่ที่ 2อพยพมาจากจังหวัดอุบลราชธานี เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2350 โดยอพยพมาเพื่อหาที่ทำกินแหล่งใหม่
- บ้านสงเปือย หมู่ที่ 3ประชากรส่วนใหญ่อพยพมาจากบ้านนาวงประเทศลาว เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2463 โดยย้ายมาตั้งถิ่นฐานที่บ้านข้าวแป้ง ตำบลวาใหญ่ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2468 จึงอพยพมาอยู่ที่บ้านสงเปือย โดยการนำของนายโน แก่นท้าว ตอนแรกขึ้นตรงกับบ้านข้าวแป้ง ตำบลวาใหญ่ ต่อมาได้มีการแยกตำบล เป็นตำบลนาฮี จึงมาขึ้นตรงกับตำบลนาฮี
- บ้านโนนสวรรค์ หมู่ที่ 4ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2509 ประชากรได้อพยพมาจากบ้านนาน้อย ตำบลนาหว้า จังหวัดนครพนม และบ้านดอนทอย ตำบลสามัคคีพัฒนา อำเภออากาศอำนวย โดยการนำของนายจันทราโพธิสัตย์ ปัจจุบันราษฎรอพยพมาจากหลายจังหวัดเพื่อหาแหล่งที่ทำกินแห่งใหม่
-บ้านบะมะเกลือ หมู่ที่ 5จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2458 เดิมชื่อว่าบ้านโคกเห็ด อพยพมาจากเมือง เวียงจันทร์ ประเทศลาว ตั้งถิ่นฐานอยู่ที่บ้านหนองแท่ง ต่อมาได้ย้ายมาอยู่บ้านบะมะเกลือในปัจจุบัน
-บ้านโนนสมบูรณ์ หมู่ที่ 6ได้แยกออกมาจากบ้านโนนสวรรค์เมื่อปี พ.ศ. 2541
- บ้านทุ่งพัฒนา หมู่ที่ 7ได้แยกออกมาจากบ้านสงเปือย เมื่อปี พ.ศ. 2545
- บ้านนาฮี หมู่ที่ 8 ได้แยกออกมาจากบ้านนาฮี เมื่อปี พ.ศ. 2549
- บ้านนากะทาด หมู่ที่ 9 ได้แยกออกมาจากบ้านนากะทาด เมื่อปี พ.ศ. 2549
ภาษาที่ใช้ในตำบลนาฮีใช้ภาษาลาว และภาษาย้อ ประชากรส่วนใหญ่มีอาชีพทำการเกษตร
1.4 แหล่งน้ำที่สำคัญของตำบลนาฮี
ลำห้วย
1. ห้วยคำกั้งครอบคุมพื้นที่บ้านนาฮี หมู่ที่ 1 ใช้ประโยชน์ในการทำการเกษตร เก็บกักน้ำไว้ใช้ทำนาในช่วงฤดูฝน ความยาวประมาณ7,000 เมตร กว้าง 4 เมตร พื้นที่รับประโยชน์ประมาณ ไร่ ในฤดูแล้งน้ำไม่พอเพียง
2. ห้วยเซียงเพ็ง เป็นลำห้วยที่ไหลมาจากตำบลท่าก้อน ความยาว 4,200 เมตร กว้าง 10 เมตร ใช้น้ำเพื่อการเกษตรช่วงฤดูฝน พื้นที่รับประโยชน์ 1,550 ไร่ มี 3 หมู่บ้าน คือ บ้านนาฮี หมู่ที่ 1, บ้านนากะทาด หมู่ที่ 2, และบ้านสงเปลือย หมู่ที่ 3
2. ห้วยเตย ความยาว 320 เมตร กว้าง 10 เมตร มีสองตอนได้แก่ ห้วยเตยตอนบน และห้วยเตยตอนล่าง ใช้เป็นแหล่งน้ำเพื่อการเลี้ยงสัตว์ในฤดูแล้ง อยู่ในเขตบ้านโนนสวรรค์ หมู่ที่ 4 บ้านโนนสมบูรณ์ หมู่ที่ 6

1.5 หนองน้ำธรรมชาติ
1. หนองฝาย มีความยาว 600 เมตร กว้าง 80 เมตร ใช้ประโยชน์ในการปลูกพืชฤดูฝนมีน้ำตลอดปี หมู่บ้านที่รับประโยชน์คือ บ้านนากะทาด หมู่ที่ 2 พื้นที่รับประโยชน์ 110 ไร่
2. หนองกว่าง มีความยาว 400 เมตร กว้าง 162 เมตร อยู่ในเขตบ้านบะมะเกลือ หมู่ที่ 5 ใช้ประโยชน์เพื่อการประมง การเลี้ยงสัตว์
3. หนองฮีน้อย มีความยาว 80 เมตร กว้าง 50 เมตร อยู่ในเขตบ้านนาฮี หมู่ที่ 1 ใช้เพื่อทำการเกษตรในฤดูฝน ฤดูแล้งใช้เลี้ยงสัตว์ พื้นที่รับประโยชน์ได้แก่บ้านนาฮี หมู่ที่ 1 ประมาณ 50 ไร่บุ่งคำ มีสภาพเป็นน้ำล้อมรอบป่าค่อนข้างสมบูรณ์ เนื้อที่ประมาณ 45 ไร่ อยู่ในเขตบ้านสงเปือย
1.6 สภาพทางเศรษฐกิจ
ประเภทอาชีพ
อาชีพการเกษตรเป็นอาชีพหลักของเกษตรกรตำบลนาฮี กิจกรรมที่สำคัญ คือ ทำนา ส่วนในฤดูแล้งเกษตรกรมักจะไปรับจ้างทำงานนอกพื้นที่ เช่น การใช้แรงงานที่กรุงเทพฯ และเมืองใหญ่ๆ อีกส่วนหนึ่งไปทำงานช่างฝีมือและบริการ
1.7 สภาพทางด้านสังคม
วิถีการดำเนินชีวิต
สภาพความเป็นอยู่ของชาวบ้าน
- การกินอยู่ของราษฎรตำบลนาฮี จะบริโภคอาหารตามสภาพพื้นบ้าน และเท่าที่จะมีอยู่ในหมู่บ้านที่หามาได้ตามฤดูกาล มีสภาพบ้านเรือนเป็นกระจุก
- สุขภาพอนามัยของประชาชนในตำบลนาฮีในปัจจุบันสนใจปัญหาสุขภาพมากขึ้นโดยการออกกำลังกาย มีการจัดตั้งชมรมออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ โรคที่เกี่ยวกับการกินการอยู่ลดน้อยลง เพราะประชาชนหันมาบริโภคอาหารที่สุกมากขึ้น โรคพยาธิใบไม้ในตับจึงไม่ค่อยพบมากนัก
- การจัดการภายในครอบครัว ซึ่งมีส่วนที่จะตัดสินใจที่จะกระทำกิจกรรมต่างๆ ภายในครัวเรือน เป็นการตัดสินใจร่วมกัน
1.8 ค่านิยมและความเชื่อ
- ศาสนาที่ราษฎรตำบลนาฮีนับถือ คือ ศาสนาพุทธ และมีราษฎรบ้านโนนสมบูรณ์ หมู่ที่ 6 ประมาณ 20 ครัวเรือน นับถือศาสนาคริสต์ และยังมีบางกลุ่มที่นับถือเจ้าแม่กวนอิมส่วนการแต่งกายของราษฎรจะแต่งตัวตามประเพณีท้องถิ่นนิยม และตามสมัยนิยม
1.9 บุญประเพณีและขนบธรรมเนียม
1. บุญพระเวสสันดรชาดก (บุญพระเหวด)
2. บุญประเพณีขึ้นปีใหม่

3. บุญประเพณีวันสงกรานต์และวันกตัญญู

4. บุญประเพณีอื่นๆของชาวอิสานตามฮีตสิบสองครองสิบสี่ และวันสำคัญต่างๆ
2. เขตการปกครอง
ตำบลนาฮีมีหมู่บ้านที่อยู่ในความรับผิดชอบ 9หมู่บ้าน ได้แก่

3. ศักยภาพของตำบลนาฮี
3.1 ด้านบริการ
1. ศูนย์ข้อมูลข่าวสาร1 แห่ง ตั้งอยู่บริเวณที่ทำการองค์การบริหารส่วนตำบลนาฮี
2.ที่อ่านหนังสือพิมพ์ประจำหมู่บ้าน 9 แห่ง(ทุกหมู่บ้าน)
3. อินเตอร์เนตตำบล 1 แห่ง ตั้งอยู่ในที่ทำการองค์การบริหารส่วนตำบลนาฮี
4.ศูนย์จำหน่ายสินค้าพื้นเมือง 1 ตำบล 1 ผลิตภัณฑ์ ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 1บ้านนาฮี
3.2 ด้านการศึกษา
มีสถานศึกษาในเขตพื้นที่ตำบลนาฮี จำนวน 4 แห่ง ประกอบด้วย

(ข้อมูลนักเรียน ณ วันที่ 10 มิถุนายน 2555)
มีศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จำนวน 4 แห่ง ประกอบด้วย

(ข้อมูลนักเรียน ณ วันที่ 10 มิถุนายน 2555)

3.3ด้านการสาธารณะสุข
มีสถานีอนามัย 1 แห่ง ตั้งอยู่ที่หมู่ 1 บ้านนาฮี
3.4ด้านการเกษตร
มีศูนย์บริการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร 1 แห่ง ตั้งอยู่ภายในบริเวณที่ทำการขององค์การบริหารส่วนตำบลนาฮี
3.5สถาบันองค์กรทางด้านศาสนา
มีวัด/สำนักสงฆ์10 แห่ง โบสถ์ 2 แห่ง(โบสถ์คริสต์ 1 แห่ง)และมีตำหนักเจ้าแม่กวนอิม1 แห่ง
3.6ด้านการรักษาความปลอดภัย
อยู่ในเขตพื้นที่บริการของสถานีตำรวจ ตำบลโพนงาม อำเภออากาศอำนวย
3.7มวลชนจัดตั้ง
อาสาสมัครป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน จำนวน 106 คน
กลุ่มทอผ้า จำนวน 12 กลุ่มสมาชิก 143 ครัวเรือน
กลุ่มเลี้ยงวัว จำนวน 14 กลุ่มสมาชิก 140 ครัวเรือน
กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร จำนวน 3 กลุ่มสมาชิก 30 ครัวเรือน
กลุ่มจัดหาแหล่งน้ำเพื่อการเกษตร จำนวน 4 กลุ่ม สมาชิก 40 ครัวเรือน
กลุ่มยุวเกษตรกร จำนวน 1 กลุ่มสมาชิก 10 ครัวเรือน

3.7 ด้านการโทรคมนาคม
ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข 1 แห่ง
3.8 ด้านการประปา
จำนวนหมู่บ้านที่มีน้ำประปาใช้มี 6 หมู่บ้าน
3.9ด้านการไฟฟ้า
จำนวนหมู่บ้านที่มีไฟฟ้าใช้มี 9 หมู่บ้าน